Bu lazer howpsuzlygy barada bilmeli zatlaryňyzyň hemmesi
Lazer howpsuzlygy, işleýän lazeriň synpyna baglydyr.
Synp sany näçe köp bolsa, şonça-da seresap bolmaly.
Duýduryşlara elmydama üns beriň we zerur bolanda degişli gorag enjamlaryny ulanyň.
Lazer klassifikasiýalaryna düşünmek, lazerler bilen ýa-da töwereginde işleýän wagtyňyz howpsuz bolmagyňyzy üpjün edýär.
Lazerler howpsuzlyk derejelerine baglylykda dürli synplara bölünýär.
Ine, her synpyň gönüden-göni bölünişi we olar hakda bilmeli zatlaryňyz.
Lazer synplary näme: düşündirilýär
Lazer synplaryna düşüniň = Howpsuzlyk habardarlygyny ýokarlandyrmak
1-nji synp lazerleri
1-nji synp lazerleri iň ygtybarly görnüşdir.
Adaty ulanylanda, uzak wagtlap ýa-da optiki gurallar bilen görlende-de göz üçin zyýany ýok.
Bu lazerler, adatça, gaty pes güýje eýe, köplenç diňe birnäçe mikrodat.
Käbir ýagdaýlarda has güýçli lazerler (3-nji synp ýa-da 4-nji synp ýaly) olary 1-nji klasa öwürmek üçin berkidilýär.
Mysal üçin, lazer printerleri ýokary güýçli lazerleri ulanýarlar, ýöne gurşalanlygy sebäpli 1-nji synp lazerleri hasaplanýar.
Enjam zaýalanmasa howpsuzlyk barada alada etmegiň zerurlygy ýok.
1M synp lazerleri
1M synp lazerleri 1-nji synp lazerlerine meňzeýär, sebäbi adaty şertlerde gözler üçin adatça howpsuz.
Şeýle-de bolsa, dürbi ýaly optiki gurallary ulanyp şöhläni ulaltsaňyz, howply bolup biler.
Sebäbi ulaldylan şöhle, göz üçin zyýansyz bolsa-da, howpsuz güýç derejesinden ýokary bolup biler.
Lazer diodlary, süýümli optiki aragatnaşyk ulgamlary we lazer tizlik detektorlary 1M synp kategoriýasyna girýär.
2-nji synp lazerleri
2-nji synp lazerleri, tebigy ýalpyldawuk refleks sebäpli esasan howpsuzdyr.
Şöhle seretseňiz, gözleriňiz awtomatiki ýalpyldaýar we täsirini 0,25 sekuntdan az çäklendirýär - bu adatça zyýanyň öňüni almak üçin ýeterlikdir.
Bu lazerler diňe şöhlä bilgeşleýin seretseňiz töwekgelçilik döredýär.
2-nji synp lazerleri görünýän ýagtylygy çykarmaly, sebäbi ýalpyldawuk refleks diňe ýagtylygy göreniňizde işleýär.
Bu lazerler, adatça, 1 milliwatt (mWt) üznüksiz güýç bilen çäklendirilýär, käbir ýagdaýlarda bu çäk has ýokary bolup biler.
2M synp lazerleri
2M synp lazerleri 2-nji klasa meňzeýär, ýöne esasy tapawut bar:
Şöhläni ulaltmak gurallary arkaly görseňiz (teleskop ýaly), ýalpyldawuk refleks gözüňizi goramaz.
Ulaldylan şöhlä gysga täsir etmek hem şikes döredip biler.
3R synp lazerleri
3R derejeli lazerler, lazer görkezijileri we käbir lazer skanerleri ýaly, 2-nji synpdan has güýçli, ýöne dogry işlenilse has ygtybarly.
Şöhle gönüden-göni seretmek, esasanam optiki gurallar arkaly gözüň zeperlenmegine sebäp bolup biler.
Şeýle-de bolsa, gysgaça täsir etmek adatça zyýanly däldir.
3R synp lazerleri anyk duýduryş belliklerini götermeli, sebäbi nädogry ulanylsa töwekgelçilik döredip biler.
Has köne ulgamlarda 3R klasa IIIa synpy diýilýärdi.
3B synp lazerleri
3B synp lazerleri has howpludyr we seresaplylyk bilen işlemeli.
Şöhle ýa-da aýna ýaly şöhlelere göni täsir etmek gözüň şikeslenmegine ýa-da deriniň ýanmagyna sebäp bolup biler.
Diňe dargadylan, ýaýradylan şöhlelenmeler howpsuz.
Mysal üçin, üznüksiz tolkun 3B derejeli lazerler 315 nm bilen infragyzyl tolkun uzynlygy üçin 0,5 wattdan ýokary bolmaly däldir, görünýän diapazonda (400–700 nm) impulsly lazerler 30 millijuldan geçmeli däldir.
Bu lazerler köplenç güýmenje çyralarynda bolýar.
4-nji synp lazerleri
4-nji synp lazerleri iň howplydyr.
Bu lazerler gözüň we deriniň agyr ýaralanmagyna sebäp bolup, hatda ýangyna hem sebäp bolup biler.
Lazer kesmek, kebşirlemek we arassalamak ýaly önümçilik programmalarynda ulanylýar.
Dogry howpsuzlyk çäreleri görmezden 4-nji synp lazeriniň golaýynda bolsaňyz, çynlakaý howp abanýarsyňyz.
Hatda gytaklaýyn şöhlelenmeler hem zeper ýetirip biler we golaýdaky materiallar ot alyp biler.
Elmydama gorag enjamlaryny geýiň we howpsuzlyk protokollaryna eýeriň.
Käbir ýokary güýçli ulgamlar, awtomatlaşdyrylan lazer bellik maşynlary ýaly, 4-nji synp lazeridir, ýöne töwekgelçiligi azaltmak üçin howpsuz gurlup bilner.
Mysal üçin, “Laserax” -yň maşynlary güýçli lazerleri ulanýarlar, ýöne olar doly gurlanda 1-nji synp howpsuzlyk standartlaryna laýyk gelýär.
Dürli bolup biljek lazer howplary
Lazer howplaryna düşünmek: Göz, deri we ýangyn töwekgelçiligi
Lazerler dogry işlenilmese howply bolup biler, üç esasy howp: gözüň şikeslenmegi, deriniň ýanmagy we ýangyn howpy.
Lazer ulgamy 1-nji synp (iň ygtybarly kategoriýa) kategoriýasyna bölünmese, sebitdäki işçiler elmydama gözleri üçin howpsuzlyk äýnegi we derisi üçin ýörite kostýumlar ýaly gorag enjamlaryny geýmelidirler.
Göz şikesleri: Iň agyr howp
Lazerlerden göz şikesleri iň möhüm aladadyr, sebäbi olar hemişelik zeper ýa-da körlige sebäp bolup biler.
Ine, bu şikesleriň näme üçin bolup geçýändigi we olaryň öňüni nähili almaly.
Lazer ýagtylygy gözüň içine girende, kornea we obýektiw bilelikde retinada (gözüň arka tarapynda) jemlenýär.
Soňra bu konsentrirlenen ýagtylyk şekil döretmek üçin beýni tarapyndan gaýtadan işlenýär.
Şeýle-de bolsa, gözüň bu bölekleri - kornea, linza we retina lazer zeperlenmesine gaty goraglydyr.
Islendik lazer gözlere zyýan berip biler, ýöne ýagtylygyň tolkun uzynlyklary aýratyn howplydyr.
Mysal üçin, köp lazer nagyş maşynlary adam gözüne görünmeýän ýakyn infragyzyl (700–2000 nm) ýa-da uzak infragyzyl (4000–11,000 + nm) aralyklarda ýagtylyk çykarýar.
Görünýän ýagtylyk, täsirini azaltmaga kömek edýän retina gönükdirilmänkä gözüň ýüzüne bölekleýin siňýär.
Şeýle-de bolsa, infragyzyl ýagtylyk bu goragdan geçýär, sebäbi görünmeýär, ýagny retina doly intensiwlik bilen ýetýär we has zyýanly bolýar.
Bu artykmaç energiýa retinany ýakyp, körlige ýa-da agyr zeper ýetmegine sebäp bolup biler.
Tolkun uzynlygy 400 nm-den pes bolan lazerler (ultramelewşe diapazonda) wagtyň geçmegi bilen bulut görýän katarakt ýaly fotohimiki zeperleri hem döredip biler.
Lazer gözüniň zeperlenmeginden iň gowy gorag, dogry lazer howpsuzlygy äýnegini geýmekdir.
Bu äýnekler howply ýagtylyk tolkun uzynlyklaryny siňdirmek üçin niýetlenendir.
Mysal üçin, “Laserax” süýümli lazer ulgamy bilen işleýän bolsaňyz, 1064 nm tolkun uzynlygyndan goraýan äýnek gerek bolar.
Deriniň howplary: ýanmak we fotohimiki zeper
Lazerlerden alnan deri şikesleri, köplenç göz şikeslerinden has agyr bolsa-da, olara üns gerek.
Lazer şöhlesi ýa-da aýna ýaly şöhleler bilen göni aragatnaşyk, gyzgyn peje degen ýaly derini ýakyp biler.
Burnangynyň agyrlygy lazeriň güýjüne, tolkun uzynlygyna, täsir ediş wagtyna we täsir eden ýeriň ululygyna baglydyr.
Lazerlerden deriniň zeperlenmeginiň iki esasy görnüşi bar:
Malylylyk zyýany
Yssy ýerden ýanýan ýaly.
Fotokimiki zyýan
Güne ýanýan ýaly, ýöne belli bir tolkun uzynlygyna täsir etmekden döreýär.
Deriniň şikeslenmegi köplenç göz şikeslerinden has çynlakaý bolsa-da, töwekgelçiligi azaltmak üçin gorag eşiklerini we galkanlaryny ulanmak zerurdyr.
Fireangyn howpy: Lazerleriň materiallary nädip ýakyp biljekdigi
Lazerler, esasanam ýokary güýçli 4-nji synp lazerleri ýangyn howpuny döredýär.
Olaryň şöhleleri, islendik şöhlelenýän ýagtylyk (hatda ýaýradylan ýa-da dargadylan şöhlelenmeler) bilen birlikde daş-töwerekde ýanýan materiallary ýakyp biler.
Esangynyň öňüni almak üçin 4-nji synp lazerleri dogry gurşalan bolmaly we olaryň şöhlelendiriş ýollary ünsli gözden geçirilmelidir.
Munuň özi gönüden-göni we ýaýradylan şöhlelenmeleri hasaba almagy öz içine alýar, daşky gurşaw seresaplylyk bilen dolandyrylmasa ot ýakmak üçin henizem ýeterlik energiýa göterip biler.
1-nji synp lazer önümi
Lazer howpsuzlygy belliklerine düşünmek: Aslynda nämäni aňladýar?
Lazer önümleri hemme ýerde duýduryş ýazgylary bilen bellik edilýär, ýöne bu bellikleriň aslynda manysy barada pikir edip gördüňizmi?
Has takygy, "1-nji synp" belligi nämäni aňladýar we haýsy bellikleriň haýsy önümlere gidýändigini kim çözýär? Geliň, ony bozalyň.
1-nji synp lazeri näme?
1-nji derejeli lazer, Halkara elektrotehniki komissiýasy (IEC) tarapyndan kesgitlenen berk howpsuzlyk standartlaryna laýyk gelýän lazer görnüşidir.
Bu ülňüler 1-nji synp lazerleriniň ulanmak üçin özbaşdak howpsuzlygyny üpjün edýär we ýörite gözegçilik ýa-da gorag enjamlary ýaly goşmaça howpsuzlyk çäreleri talap etmeýär.
1-nji synp lazer önümleri näme?
Beýleki tarapdan, 1-nji derejeli lazer önümleri has güýçli lazerleri (3-nji synp ýa-da 4-nji synp lazerleri) öz içine alyp biler, ýöne töwekgelçiligi azaltmak üçin howpsuz gurşalan.
Bu önümler lazeriň şöhlesini saklamak üçin niýetlenendir, içindäki lazer has güýçli bolsa-da täsir etmeginiň öňüni alar.
Tapawudy näme?
1-nji synp lazerleriniň we 1-nji synp lazer önümleriniň ikisi-de howpsuz bolsa-da, birmeňzeş däl.
1-nji synp lazerleri, goşmaça gorag zerurlygy bolmazdan, adaty ulanylanda howpsuz bolmak üçin döredilen pes güýçli lazerlerdir.
Mysal üçin, gorag güýji ýok 1-nji derejeli lazer şöhlesine arkaýyn seredip bilersiňiz, sebäbi güýji pes we howpsuz.
1öne 1-nji derejeli lazer önüminiň içinde has güýçli lazer bolup biler we ulanmak ygtybarly bolsa-da (ýapyk bolany üçin), gabyk zaýalanan halatynda göni täsir etmek töwekgelçilik döredip biler.
Lazer önümleri nähili düzgünleşdirilýär?
Lazer önümleri, lazer howpsuzlygy boýunça görkezmeleri berýän IEC tarapyndan halkara derejesinde kadalaşdyrylýar.
Bu ülňülere 88 töweregi ýurtdan gelen hünärmenler goşant goşýarlarIEC 60825-1 standarty.
Bu görkezmeler lazer önümleriniň dürli gurşawda howpsuz ulanylmagyny üpjün edýär.
Şeýle-de bolsa, IEC bu ülňüleri gönüden-göni ýerine ýetirmeýär.
Nirede ýerleşýändigiňize baglylykda ýerli häkimýetler lazer howpsuzlygy düzgünleriniň ýerine ýetirilmegine jogapkärdir.
IEC-iň görkezmelerini aýratyn zerurlyklara laýyklaşdyrmak (lukmançylyk ýa-da önümçilik şertleri ýaly).
Her ýurtda birneme üýtgeşik düzgünler bolup bilse-de, IEC ülňülerine laýyk gelýän lazer önümleri bütin dünýäde kabul edilýär.
Başgaça aýdylanda, bir önüm IEC standartlaryna laýyk gelýän bolsa, adatça ýerli düzgünlere-de laýyk gelýär we serhetlerden ulanmagy has ygtybarly edýär.
Lazer önümi 1-nji synp däl bolsa näme etmeli?
Iň gowusy, ähli lazer ulgamlary bolup biljek töwekgelçilikleri ýok etmek üçin 1-nji synp bolardy, ýöne hakykatda lazerleriň köpüsi 1-nji synp däl.
Lazer bellemek, lazer kebşirlemek, lazer arassalamak we lazer dokumasy üçin ulanylýan köp sanly senagat lazer ulgamlary 4-nji synp lazeridir.
4-nji synp lazerleri:Seresaplylyk bilen dolandyrylmasa howply bolup biljek ýokary güýçli lazerler.
Bu lazerleriň käbiri gözegçilik edilýän ýerlerde ulanylýar (işçiler howpsuzlyk enjamlaryny geýýän ýöriteleşdirilen otaglar ýaly).
Öndürijiler we integratorlar köplenç 4-nji synp lazerlerini has ygtybarly etmek üçin goşmaça çäreleri görýärler.
Olar muny, esasan, 1-nji derejeli lazer önümlerine öwürýän, ulanmagyň howpsuzlygyny üpjün edýän lazer ulgamlaryny gurşap alýarlar.
Size haýsy düzgünleriň degişlidigini bilmek isleýärsiňizmi?
Lazer howpsuzlygy barada goşmaça çeşmeler we maglumat
Lazer howpsuzlygyna düşünmek: ülňüler, düzgünler we çeşmeler
Lazer howpsuzlygy heläkçilikleriň öňüni almakda we lazer ulgamlarynyň dogry işlemegini üpjün etmekde möhümdir.
Senagat ülňüleri, hökümet düzgünleri we goşmaça çeşmeler lazer amallaryny gatnaşyjylaryň hemmesi üçin howpsuz saklamaga kömek edýän görkezmeleri berýär.
Ine, lazer howpsuzlygyna düşünmek üçin esasy çeşmeleriň ýönekeýleşdirilen bölegi.
Lazer howpsuzlygy üçin esasy ülňüler
Lazer howpsuzlygy barada giňişleýin düşünmegiň iň gowy usuly, kesgitlenen standartlar bilen tanyşmakdyr.
Bu resminamalar, pudak hünärmenleriniň arasyndaky hyzmatdaşlygyň netijesidir we lazerleri howpsuz ulanmak barada ygtybarly görkezmeleri hödürleýär.
Amerikanyň milli standartlar instituty (ANSI) tarapyndan tassyklanan bu standart, Amerikanyň lazer instituty (LIA) tarapyndan neşir edildi.
Lazer ulanýanlar üçin ygtybarly lazer amallary üçin anyk düzgünleri we teklipleri berýän iň möhüm çeşmelerden biridir.
Lazer klassifikasiýasyny, howpsuzlyk protokollaryny we başga-da köp zady öz içine alýar.
ANSI tarapyndan tassyklanan bu standart, önümçilik pudagy üçin ýörite taýýarlanyldy.
Senagat şertlerinde lazer ulanmak üçin işçileriň we enjamlaryň lazer bilen baglanyşykly howplardan goralmagyny üpjün etmek üçin jikme-jik görkezmeler hödürleýär.
ANSI tarapyndan tassyklanan bu standart, önümçilik pudagy üçin ýörite taýýarlanyldy.
Senagat şertlerinde lazer ulanmak üçin işçileriň we enjamlaryň lazer bilen baglanyşykly howplardan goralmagyny üpjün etmek üçin jikme-jik görkezmeler hödürleýär.
Lazer howpsuzlygy barada hökümet düzgünleri
Köp ýurtda iş berijiler lazer bilen işleýänlerinde işgärleriniň howpsuzlygyny üpjün etmek üçin kanuny jogapkärçilik çekýärler.
Ine, dürli sebitlerdäki degişli düzgünlere syn:
Amerikanyň Birleşen Ştatlary:
FDA ady 21, 1040-njy bölüm, lazerleri goşmak bilen, ýagtylyk çykarýan önümleriň öndürijilik standartlaryny kesgitleýär.
Bu düzgün ABŞ-da satylýan we ulanylýan lazer önümleri üçin howpsuzlyk talaplaryny düzgünleşdirýär
Kanada:
Kanadanyň Zähmet Kodeksi weZähmet saglygy we howpsuzlyk düzgünleri (SOR / 86-304)iş ýerinde howpsuzlyk boýunça ýörite görkezmeleri kesgitläň.
Mundan başga-da, radiasiýa ýaýradýan enjamlar kanuny we learadro howpsuzlygy we gözegçilik kanuny lazer radiasiýasynyň howpsuzlygyna we daşky gurşawyň saglygyna degişlidir.
Europeewropa:
Europeewropada89/391 / EEC görkezmesiiş howpsuzlygy we saglyga ünsi jemleýär, iş ýerleriniň howpsuzlygy üçin giň çarçuwany üpjün edýär.
TheEmeli optiki radiasiýa görkezmesi (2006/25 / EC)lazer howpsuzlygyny, optiki radiasiýa üçin täsir çäklerini we howpsuzlyk çärelerini kadalaşdyrýar.
Iş wagty: 20-2024-nji dekabry